Zelfcompassie
Vriendelijkheid voor jezelf in moeilijke momenten
Iedereen kent momenten waarop het even niet lukt. Je maakt een fout, voelt je tekortschieten of krijgt een onverwachte tegenslag te verwerken. Op zulke momenten zijn we vaak hard en kritisch naar onszelf: “Ik doe het weer niet goed.” Of: “Anderen hebben dit vast beter voor elkaar dan ik.”
Toch is er ook een andere manier. Een mildere, vriendelijkere manier om met jezelf om te gaan – precies zoals je dat zou doen met een dierbare vriend(in) die het moeilijk heeft. Dat is wat we bedoelen met zelfcompassie.
Wat is zelfcompassie?
Zelfcompassie betekent dat je jezelf met warmte, begrip en zachtheid benadert, zeker op momenten van pijn, stress of falen. In plaats van jezelf af te wijzen of te bekritiseren, mag je jezelf juist ondersteunen.
De Amerikaanse psycholoog Kristin Neff, een pionier op dit gebied, beschrijft drie bouwstenen van zelfcompassie:
Vriendelijkheid tegenover jezelf
In plaats van jezelf streng toe te spreken, nodig je jezelf uit tot zachtheid. Dat klinkt misschien simpel, maar het is niet vanzelfsprekend. Het vraagt om een bewuste keuze: “Ik zie dat dit moeilijk voor me is. Wat heb ik nu nodig?”
Gedeeld mens-zijn
Zelfcompassie herinnert ons eraan dat lijden bij het leven hoort. Iedereen maakt fouten, voelt zich onzeker of komt in de knoop te zitten. Je bent dus niet de enige. Deze herkenning zorgt voor verbinding in plaats van isolement.
Mindfulness
Om vriendelijk voor jezelf te kunnen zijn, moet je eerst opmerken dat je lijdt. Dat vraagt om mindfulness: bewust aanwezig zijn bij wat je voelt, zonder het weg te duwen of groter te maken. Gewoon zien wat er is, met open aandacht.
“Dit is een moment van pijn. Pijn hoort bij het leven. Moge ik vriendelijk zijn voor mezelf.”
Waarom is dit belangrijk?
Veel mensen denken dat streng zijn helpt om gemotiveerd te blijven. Maar juist vriendelijkheid zorgt voor veerkracht. Uit onderzoek blijkt dat mensen met meer zelfcompassie:
* Beter omgaan met stress en tegenslagen
* Minder last hebben van perfectionisme, schaamte en zelfkritiek
* Gemotiveerder blijven bij uitdagingen
* Meer verbinding ervaren met zichzelf en anderen
* Zelfcompassie is dus niet soft of lui – het is een vorm van innerlijke kracht.
Oefenen in zelfcompassie
Zelfcompassie is iets wat je kunt trainen. Net als met mindfulness, begin je met kleine stapjes. Bijvoorbeeld door een hand op je hart te leggen en jezelf zachtjes bemoedigende woorden toe te fluisteren. Of door jezelf af te vragen: “Wat zou ik tegen een goede vriend zeggen in deze situatie?”
Je kunt ook korte meditaties doen, zoals de vriendelijke ademruimte of de zelfcompassievolle bodyscan. En misschien wel het allerbelangrijkste: oefenen in het dagelijks leven. Wanneer je merkt dat je jezelf veroordeelt, pauzeer dan even. Adem. En kijk of je jezelf met mildheid kunt benaderen.
Zelfcompassie bij Mindfulness Centrum Heuvelrug
In onze MBSR-training, stiltedagen en verdiepende workshops speelt zelfcompassie een belangrijke rol. Je leert hoe je stap voor stap milder kunt worden voor jezelf, zonder dat je jezelf verliest. Zodat je ook op moeilijke momenten stevig en zacht tegelijk aanwezig kunt blijven.
Heb je interesse in een training of wil je hierover iets delen? Neem gerust contact met ons op.
“Behandel jezelf zoals je een dierbare vriend zou behandelen, vooral als je faalt of pijn hebt.” – Kristin Neff
VERANTWOORDING
De tekst benadrukt de eigen verantwoordelijkheid van de lezer in het interpreteren en toepassen van de aangeboden kennis, en moedigt aan tot een actieve, onderzoekende houding in het leerproces.
Voor verdere informatie over dit overwerp verwijs ik graag naar de website van Kristin Neff